Τρίτη 24 Οκτωβρίου 2017

Γ΄ Λυκείου: 1.2 Τεχνολογία (2ο δίωρο)

Η στάση του Χριστιανισμού και άλλων θρησκειών στη χρήση της τεχνολογίας


Γ΄ Λυκείου. Διλήμματα
1.2 Τεχνολογία





Επιλέγεται η διερευνητική μέθοδος, σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στο ΠΣ.

Παρουσιάζοντας:


Η χρήση της τεχνολογίας στην καθημερινότητα των νέων.

- «Εννοιολογικός χάρτης (Mind map)»: Οι μαθητές/μαθήτριες αναφέρουν συγκεκριμένα παραδείγματα χρήσης της τεχνολογίας στην καθημερινή τους ζωή. Γίνεται σύγκριση με παλαιότερες εποχές.

- Εναλλακτικά:
«Υπέρ και κατά»: Tablet ή βιβλίο; - Μέσα κοινωνικής δικτύωσης ή προσωπική συνάντηση; Ενσύρματο τηλέφωνο ή smart phone; Κεριά ή ηλεκτρικό φως; Θερινό σινεμά ή home cinema; Μετρητά ή πιστωτική κάρτα;



Εφαρμόζοντας:


Η χρήση της τεχνολογίας σε διαφορετικές συνθήκες ή θρησκευτικά περιβάλλοντα.


- «Ιστοεξερεύνηση μέσω διαδικτύου» εντοπίζονται διαστάσεις της χρήσης του διαδικτύου για μετάδοση θρησκευτικών μηνυμάτων, φονταμενταλιστικών διακηρύξεων, προσηλυτισμό κ.λπ. ή ερευνάται η επίδραση της τεχνολογίας στο λατρευτικό, κηρυκτικό και ποιμαντικό έργο της Εκκλησίας, ή γνωρίζουν θρησκευτικούς χώρους όπου γίνεται χρήση της τεχνολογίας για συγκεκριμένους σκοπούς. Π.χ., Τμήμα Διάσωσης και Συντήρησης Εκκλησιαστικών Κειμηλίων στην Ανώτατη Εκκλησιαστική Ακαδημία (εργαστήρια), Πατριαρχικό Ίδρυμα Πατερικών Μελετών (ψηφιοποίηση χειρογράφων, παλαιοτύπων Αγ. Όρους), Τεχνολογίες Πληροφορίας και Επικοινωνίας Εκκλησιών, μονών και ενοριών (επίσημες ιστοσελίδες Οικουμενικού Πατριαρχείου, Εκκλησίας της Ελλάδας, Βατικανού, Μονών κ.λπ.), Θησαυρός Ελληνικής Γλώσσας (TLG), Θεολογικές Ψηφιακές Βιβλιοθήκες (I. Mητρόπολη Δημητριάδος), Εκπαιδευτικά Προγράμματα Εκκλησιαστικού Μουσείου Αλεξανδρούπολης με ψηφιακά μέσα, κ.ά. Δίνεται φύλλο εργασίας με σχετικό υλικό και ερωτήσεις.

- Εναλλακτικά:
«Συντάσσουν σειρά θέσεων»: Σε φύλλο εργασίας και με τη μέθοδο «Σκέψου, Γράψε, Συζήτησε, Μοιράσου (TWPS)» εκφράζουν θέσεις και προτάσεις αντιμετώπισης σχετικά με μερικές αρνητικές όψεις της τεχνολογίας: Διαδικτυακός εκφοβισμός, εθισμός στο διαδίκτυο, εθισμός στην τηλεόραση, έκθεση ιδιωτικής και προσωπικής ζωής, διαφήμιση και καταναλωτισμός.




Διερευνώντας:



Θετική ή αρνητική στάση του Χριστιανισμού και άλλων θρησκειών στη χρήση της τεχνολογίας.


- «Τοποθέτηση απέναντι στο κείμενο»: Οι μαθητές/μαθήτριες καλούνται να τοποθετηθούν με θεολογικά κριτήρια απέναντι σε θεολογικό κείμενο (π.χ. Θ. Ζιάκα).

- Εναλλακτικά:
«Στοχασμός για ερωτήματα»: Στοχασμός, σημείωση σκέψεων και συζήτηση με αφορμή θεολογικό κείμενο σχετικό με την τεχνολογία και θεολογία (π.χ. Κυριαζόπουλου Σπ., «Η Καταγωγή του Τεχνικού Πνεύματος» ή Μπέγζου Μ., «Τεχνολογία και Θεολογία», ή Μπεκριδάκη Δ., «Θεολογία και Τεχνολογία»).


1. Τεχνολογικός μεσσιανισμός


Ο τεχνολογικός μεσσιανισμός αποτελεί εξ αρχής τον πυρήνα του νεωτερικού πνεύματος. Είναι η πίστη ότι η τεχνολογική εξέλιξη θα οδηγήσει α) στην εξίσωση των προσβάσεων στη γνώση (θα μαθαίνεις ό,τι θέλεις, «πατώντας ένα κουμπί») και β) στην «κοινωνία της αφθονίας», με όλα τα αγαθά «προσιτά στους πάντες». Παρά τα μυθολογούμενα για την «αθρησκευτικότητά» του, ο νεωτερικός άνθρωπος είναι βαθύτατα θρησκευτικός. Η νεωτερικότητα έχει το ισχυρότερο και το πιο πλήρες σύστημα θρησκείας που έχει φανεί στην ιστορία. Με βαθιά πίστη. Τεράστιο, αλλά προπαντός, εκπληκτικού κύρους ιερατείο (κάθε λογής «ειδικών»). Πάνδημη δημόσια λατρεία (στα πολυκαταστήματα και στην τηλεόραση). Η θρησκεία αυτή είναι ο τεχνολογικός μεσσιανισμός. Η πίστη ότι η Επιστήμη και η Τεχνολογία θα λύσουν όλα τα προβλήματα και θα φέρουν στον άνθρωπο την ευτυχία.

Θεόδωρος Ζιάκας, Ο νεωτερικός μεσσιανισμός

Αναπλαισιώνοντας:


Το ανθρώπινο πρόσωπο της τεχνολογίας. Ηθικά κριτήρια χρήσης της τεχνολογίας.



- «Επεξεργασία κειμένου με καθοδηγητικές ερωτήσεις»: Οι μαθητές/μαθήτριες επεξεργάζονται με τη μέθοδο «Σκέψου, Συζήτησε ισότιμα. Μοιράσου (TTPS)» κείμενο από ημερίδα στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο σχετικά με τα ηθικά διλήμματα της πληροφορικής. Επειδή η αναπλαισίωση θεωρώ πως θα πρέπει να είναι θεολογική, προτιμώ στη φάση αυτή να επεξεργαστεί το κείμενο του Μάριου Μπέζγου από το οποίο εξάγεται και η θέση της Ορθόδοξης Θεολογίας.

- Εναλλακτικά:
«Προβολή βίντεο»: Απόσπασμα από ταινία (π.χ. Μοντέρνοι Καιροί, ή Ταξίδι στην Άγρια Φύση, ή Ζωντανή Μετάδοση, ή Minority Report κ.λπ.) Οι μαθητές/μαθήτριες συμπληρώνουν φύλλο εργασίας με ερωτήσεις όπως: «Ποιο πρόβλημα που αφορά τις συνθήκες της σύγχρονης ζωής θέτει ο σκηνοθέτης;», «ποια ηθικά κριτήρια και προϋποθέσεις θα έκαναν τη ζωή των πρωταγωνιστών πιο ανθρώπινη;» κ.λπ.

3. Τεχνολογία και Θεολογία

Η τεχνολογία … επαγγέλλεται την απελευθέρωση του ανθρώπου από την ανάγκη, αλλά δεν την εξασφαλίζει. Η τεχνοκρατία μπορεί να επιθυμεί ένα καλύτερο μέλλον για όλους μας, αλλά δεν είναι σε θέση να σιγουρέψει κανέναν μας, για την αίσια έκβαση των εφαρμογών της επιστήμης στην καθημερινή μας ζωή. Υπάρχει κάτι που διαφεύγει από τα όρια της τεχνικής. Αυτό είναι η ανθρώπινη ελευθερία. Το καίριο, κύριο και ζωτικό αίτημα δεν είναι η πρόοδος, η ευημερία, η ανάπτυξη, η ποσοτική αύξηση του κατά κεφαλήν εισοδήματος ή ακόμα και η βελτίωση των βιοτικών όρων της καθημερινότητας, αλλά είναι η ποιότητα της ζωής μας, η ελευθερία και η ανθρωπιά, δηλαδή η βιωσιμότητα του βίου μας. Το πρόβλημα δεν είναι η μετάβαση από τη «σκάφη» στο ηλεκτρικό πλυντήριο, έστω με «βιολογικό πλύσιμο», αλλά είναι η μετάβαση από την ανάγκη στην ελευθερία, από τον απανθρωπισμό στον εξανθρωπισμό της κοινωνίας μας, από την ποσοτική αύξηση στην ποιοτική ανάπτυξη, από το οικονομικό κέρδος στο οικονομικό όφελος. Αλλιώτικα μπορεί ο «Θαυμαστός, Καινούργιος Κόσμος» να γίνει μια απέραντη φυλακή πολυτελείας ή ένα ευρύχωρο κλουβί ανέσεων. Σε αυτό όμως το αίτημα για τη μετάβαση από την ανάγκη στην ελευθερία κι από την απανθρωπιά στην ανθρωπιά μπορεί να αποδειχθεί δραστική η παρέμβαση της θεολογίας. Εκεί ακριβώς μπορεί σήμερα πια να γίνει λόγος για τις σχέσεις της θεολογίας με την τεχνολογία. Η τεχνική χρειάζεται τη θεολογία μόνο εκεί που υστερεί, σε κάτι το οποίο διαφεύγει των ορίων της.

Κι αυτό που στερείται η τεχνολογία είναι η διασφάλιση της ελευθερίας του ανθρώπου, η κατοχύρωση της ανθρωπιάς του, η εγγύηση της ποιότητας της ζωής του, με δύο λόγια, η νοηματοδότηση της ανθρώπινης ύπαρξης. Το κοινό σημείο θεολογίας και τεχνολογίας είναι ότι κι οι δύο προλογίζουν την ανθρώπινη ελευθερία, ενδιαφέρονται γι’ αυτήν και ασχολούνται άμεσα μαζί της. Η διαφορά τους έγκειται στον τρόπο πρόσβασης: Ενώ η τεχνολογία κινείται στον άξονα της μετάβασης από την ανάγκη στην ελευθερία, η θεολογία λειτουργεί στο πεδίο των σχέσεων της αγάπης με την ελευθερία. Εκείνο που η θεολογία προσθέτει στην απελευθέρωση του ανθρώπου είναι η αγάπη, με την οποία δυναμιτίζει την ανάγκη και προλογίζει την ελευθερία.

Μάριος Μπέγζος, Τεχνολογία και Θεολογία





Αξιολογώντας:


Κριτική θέση απέναντι στη θεοποίηση ή δαιμονοποίηση της τεχνολογίας.


- «Θετικό - Αρνητικό»: Οι μαθητές/μαθήτριες παίρνουν θέση διατυπώνοντας επιχειρήματα σε θέσεις όπως:

  • 1. Η τεχνολογία έκανε αφύσικη τη ζωή μας. Ο σωστός τρόπος ζωής είναι κοντά στη φύση, στα πρότυπα των παππούδων μας.
  • 2 Η τεχνολογία κάνει τη ζωή μου και τις σχέσεις μου ευκολότερες.
  • 3. Είναι σημαντικό να έχει κάποιος ό,τι πιο μοντέρνο κυκλοφορεί στον χώρο της τεχνολογίας: Αν βγήκε μια νέα έκδοση της παιχνιδομηχανής μου ή του κινητού μου πρέπει οπωσδήποτε να την αποκτήσω κι εγώ.
  • 4. Η τεχνολογία παραβιάζει την ιδιωτικότητά μας. Είναι ο Μεγάλος Αδελφός στη ζωή μας.
  • 5. Δεν μπορώ να φανταστώ τη ζωή μου χωρίς τεχνολογία: Αν δεν έχω ίντερνετ ή κινητό δεν μπορώ να κάνω τίποτα.
  • 6. Η Τεχνολογία με αποξενώνει απ’ τους άλλους και τον Θεό.


- Εναλλακτικά:
«Έντεχνος Συλλογισμός (Artful Thinking): Αντιλαμβάνομαι, γνωρίζω, φροντίζω»: Οι μαθητές/μαθήτριες διαμορφώνουν αξιολογικές κρίσεις με αφορμή μια γελοιογραφία σχετική με τα κοινωνικά δίκτυα.


WHAT HAVE YOU DONE IN YOUR LIFE?




HEAVEN – THE MODERN WAY



Εικόνα και καθ ‘ομοίωσιν


Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου