Δευτέρα 30 Νοεμβρίου 2015

Βατικανό, το Κράτος του Θεού (παρουσίαση)



Το Βατικανό είναι ανεξάρτητο κρατίδιο, δυτικά της Ρώμης στην Ιταλία και αποτελεί συνέχεια του εκκλησιαστικού (ή και παπικού) κράτους του Μεσαίωνα. Ιδρύθηκε στις 11 Φεβρουαρίου του 1929 με τη συνθήκη του Λατερανού. Χαρακτηρίζεται ως το μικρότερο ανεξάρτητο κρατίδιο, ως προς την έκταση του και τον πληθυσμό του. Στο Βατικανό εδρεύει η Αγία Έδρα που αποτελεί το πνευματικό και διοικητικό κέντρο της Καθολικής Εκκλησίας.

Το Βατικανό αποτελείται ως επί το πλείστον από ναούς, κτίρια και μνημεία (ναός της Βασιλικής του Αγίου Πέτρου, Παλάτι του Βατικανού κ.ά.), καθώς και την περίφημη πλατεία του Αγίου Πέτρου, όπου βρίσκεται και ο ομώνυμος ναός. Στα όρια της επικράτειας του Βατικανού συμπεριλαμβάνονται και 13 κτίρια και λοιποί τίτλοι στην υπόλοιπη Ρώμη. Περιμετρικά η πόλη - κρατίδιο συνορεύει αποκλειστικά με την Ιταλία, χωρίς βέβαια να υπάρχουν εμφανώς οριοθετημένα σύνορα και χωρίς να πραγματοποιείται συνοριακός έλεγχος σε οποιονδήποτε θέλει να διέλθει από το κρατίδιο. 

Ακολουθεί μια σύντομη παρουσίαση.

Διαβάστε περισσότερα...

Σάββατο 28 Νοεμβρίου 2015

Σίβα Ναταράγια, ο θεός των αντιθέσεων

Ο Σίβα σαν Θεός του Χορού (Nataraja), 11ος αιώνας
(The Metropolitan Museum of Art)

O Σίβα αποτελεί μέρος μιας παντοδύναμης τριάδας θεϊκής ενέργειας μέσα στο σύμπαν της ινδουιστικής θρησκείας. Υπάρχει ο Μπράχμα, ο πανάγαθος δημιουργός του σύμπαντος, ο Βισνού, ο σοφός συντηρητής του και κατόπιν ο Σίβα, ο καταστροφέας. Ως "καταστροφέας" ο Σίβα δεν είναι μια εντελώς αρνητική δύναμη. Στην ινδουιστική θρησκευτική φιλοσοφία όλα τα πράγματα πρέπει να έχουν ένα φυσικό τέλος, έτσι ώστε να μπορούν να έχουν και μια νέα αρχή και ο Σίβα είναι ο παράγοντας που επιφέρει το τέλος, ώστε ένας νέος κύκλος να μπορεί να αρχίσει.

Μέσα από το γλυπτό του "Σίβα Ναταράγια" η θρησκεία του Ινδουισμού εκφράζει την ουσία του σύμπαντος και το μεγαλείο του Θείου. Ο Σίβα είναι ο θεός του χορού, του ρυθμού, της έντασης, της δημιουργίας και της καταστροφής. Στη διάρκεια του χορού του τα αστέρια πέφτουν από τους ουρανούς, ο θεός καταστρέφει τότε το σύμπαν για να το ξαναδημιουργήσει αμέσως μετά.

Στο γλυπτό ο θεός παρουσιάζεται με ανθρώπινη μορφή, σε μια τελετουργική χορευτική στάση με ανασηκωμένο το ένα πόδι και με τέσσερα χέρια να κινούνται ρυθμικά στο αέρα. Οι αναλογίες, οι στάσεις, οι χειρονομίες και οι κινήσεις του βασίζονται σε αυστηρούς κανόνες της θρησκείας.



Το επάνω δεξί του χέρι κρατά το damaru, το τύμπανο του οποίου ο χτύπος δίνει ρυθμό στην πράξη της δημιουργίας και το πέρασμα του χρόνου. Στο επάνω αριστερό του χέρι κρατά την Agni, τη φλόγα της καταστροφής που εκμηδενίζει όλα αυτά ο ήχος του damaru φέρνει στην ύπαρξη. Το κάτω δεξί του χέρι  ανυψώνεται στη χειρονομία του abhaya mudra, η οποία λέει στον πιστό: "Μη φοβάσαι, για εκείνους που ακολουθούν το δρόμο της δικαιοσύνης θα έχουν την ευλογία μου". Το κάτω αριστερό του χέρι με τη παλάμη στραμμένη προς τα κάτω συμβολίζει τη γαλήνη, την εμπιστοσύνη και την αγάπη.


Το ανασηκωμένο πόδι δηλώνει την αποδέσμευση από την ύλη. Το δεξί πόδι του Σίβα πατάει και υποτάσσει έναν άμορφο νάνο, τον δαίμονα Apasmara, που είναι η ενσάρκωση της άγνοιας.



Τα μακριά μαλλιά που κυματίζουν στον αέρα και κυριαρχούν σε όλη την περιοχή μέσα από το φωτοστέφανο της φωτιάς που συγκροτεί το σύμπαν, αντιπροσωπεύουν τον ασκητισμό του γιόγκι.  Καθ 'όλη αυτή τη διαδικασία του χάους και της ανανέωσης, το πρόσωπο του θεού παραμένει ήρεμο και αποσβολωμένο όπως η ιστορικός τέχνης της Νότιας Ασίας Heinrich Zimmer αποκαλεί, "η μάσκα της αιώνιας ουσίας του Θεού . "

Οι φλόγες της αναγέννησης και της εξαΰλωσης ελίσσονται σε κύκλο γύρω από την κεντρική φιγούρα που έχει φτάσει στη "νιρβάνα".

Πηγή: Khanacademy

Διαβάστε περισσότερα...

Τρίτη 10 Νοεμβρίου 2015

Σέρρες: Τζινζιρλί τζαμί, «Τζαμί των Αλύσεων»




Η απαρχή της οθωμανικής κυριαρχίας στα ευρωπαϊκά εδάφη της βυζαντινής αυτοκρατορίας χρονολογείται από τις πρώτες δεκαετίες του 14ου αιώνα. Στη πρώτη φάση έδρασαν κυρίως διάφορα τουρκικά εμιράτα της Ανατολής με ληστρικές επιδρομές στα παράλια και στις πόλεις που βρίσκονταν πάνω σε αρτηρίες.


Η περιοχή μεταξύ Κωνσταντινούπολης και Θεσσαλονίκης καταλήφθηκε το διάστημα ανάμεσα στα 1361 (κατάκτηση Διδυμοτείχου) και 1391 (κατάκτηση Χριστούπολης-Καβάλας) με τον Γαζή Εβρενός να έχει κυρίαρχο ρόλο. Η πόλη των Σερρών, από τις σημαντικότερες πόλεις μεταξύ Κωνσταντινούπολης και Θεσσαλονίκης, εισήλθε στη νέα φάση του ιστορικού της βίου στις 19 Σεπτεμβρίου 1383. 

Οι νέοι κυρίαρχοι έδωσαν ιδιαίτερη σημασία στην πόλη, καθιστώντας την έδρα σαντζακίου και ιδρύοντας αμέσως ευαγή ιδρύματα. Το πρώτο θρησκευτικό ίδρυμα που σήμερα δεν σώζεται (Εσκί Τζαμί) ιδρύθηκε το 1385, δύο μόλις χρόνια μετά την άλωσή της από τον βεζύρη Χαϊρεντίν Τσανταρλί Καρά Χαλίλ. 



Από τον 15ο έως τον 19ο αιώνα γίνετε έδρα καζά που ανήκει στο σαντζάκι του πασά υπό τον Μπεϋλερμπεη της Ρούμελης. Η εγκατάσταση των νέων κατοίκων έγινε έξω από την τειχισμένη βυζαντινή πόλη, μέσα στην οποία παρέμειναν οι χριστιανοί κάτοικοι.


Στο νοτιανατολικό τμήμα της πόλης, στο κέντρο της άλλοτε συνοικίας των αραμπατζήδων, βρίσκεται ένα από τα τρία σωζόμενα μνημεία του οθωμανικού παρελθόντος. Γνωστό με το προσηγορικό όνομα Τζινζιρλί, τζαμί των αλύσων, αναμένει την ταύτιση του με ένα από τα επώνυμα μνημεία που αναφέρονται στις πηγές. Κατά μια άποψη αποτελεί ίδρυμα της Σελτσούκ χατούν, κόρης του Σουλτάνου Βαγιαζίτ Β΄ και συζύγου του Μεχμέτ μπέη, ιδρυτή του Μεχμέτ Μπέη τζαμί.




Το κτήριο προβάλλει σήμερα ανάμεσα στις σύγχρονες οικοδομές μέσα σε περιφραγμένο χώρο. Με εξωτερικές διαστάσεις 24,50 Χ 19,25 αποτελεί ένα μεσαίου μεγέθους τζαμί. Το αυστηρό ορθογώνιο που σχηματίζεται από την περιμετρική τοιχοποιία διασπάται από την ορθογώνια προεξοχή της κόγχης του μιχράμπ και το περίγραμμα του κατεδαφισμένου μιναρέ στη δυτική πλευρά.



Αποτελείται από τον ευρύχωρο χώρο της προσευχής και ένα ανοιχτό προστώο. Το προστώο διαμορφώνεται σε πέντε διάχωρα με το μεσαίο πλατύτερο από τα πλευρικά. Η πρόσοψη του προστώου είναι κιονοστήρικτη, ενώ οι πλάγιες πλευρές διαμορφώνονται από την προέκταση των πλάγιων τοίχων του κυρίως χώρου.


 Διπλή τοξοστοιχία σε σχήμα Π περιβάλλει τον τετράγωνο, στεγασμένο με τρούλο κεντρικό χώρο, η κορυφή του οποίου βρίσκεται σε ύψος 15,60μ. από το δάπεδο. Το ισόγειο και ο όροφος καλύπτονται με σκαφοειδής θόλους. Η πρόσβαση προς τον όροφο γίνετε μέσω δύο κοχλιωτών κλιμάκων που ανοίγονται στο πάχος της τοιχοποιίας εκατέρωθεν της εισόδου.





Ο κεντρικός χώρος είναι διάτρητος από δυο σειρές ορθογώνιων παραθύρων που ανοίγονται και στις τέσσερις πλευρές. Η κόγχη του μιχράμπ τονίζεται με δυο συμφυείς ημικίονες στις δυο γωνίες της και ανάγλυφο διάκοσμο.



Στη νοτιοδυτική γωνία σώζεται το μαρμάρινο μινμπάρ, από τα καλύτερα σωζόμενα του είδους στον ελλαδικό χώρο.




Η στοά είναι κτισμένη με λαξευμένους πωρόλιθους σε ισόδομο σύστημα, ενώ το κύριο σώμα του τεμένους είναι κτισμένο με επιμελημένο πλινθοπερίκλειστο σύστημα τοιχοποιίας, όπου οι λίθοι λαξευμένοι ή αργοί περιβάλλονται από πλίνθους. 


Τοιχογραφικός διάκοσμος σώζεται στην κορυφή του τρούλου και στα υπέρθυρα των παραθύρων της στοάς. 


Από αρχιτεκτονικής άποψης το Ζιντζιρλί τζαμί ανήκει στην κατηγορία των οκταγωνικών μετά περιστώου τεμένων, ενώ από μορφολογικής πλευράς εντάσσεται στην ομάδα κτιρίων του τέλους του 16ου αιώνα που σώζονται στην Κωνσταντινούπολη και θεωρούνται κτίσματα της σχολής του Σινάν, του μεγάλου αρχιτέκτονα της κλασσικής περιόδου της οθωμανικής αρχιτεκτονικής.


Μετά την απελευθέρωση των Σερρών το κτίριο αποτέλεσε δημόσιο κτήμα. Χρησίμευσε σαν αποθήκη ξυλείας, αλλά και ως αποθήκη του Στρατού κατά τον Β΄ Παγκόσμιο πόλεμο. Μεταπολεμικά χρησιμοποιήθηκε σαν αποθήκη του Δήμου Σερρών.













Διαβάστε περισσότερα...