Οδυσσέας Ελύτης Άξιον Εστί, Το Δοξαστικόν

Ο Οδυσσέας Ελύτης, ένας από τους σημαντικότερους Έλληνες ποιητές, γεννήθηκε στο Ηράκλειο της Κρήτης στις 2 Νοεμβρίου 1911 και πέθανε στην Αθήνα στις 18 Μαρτίου του 1996. Μέλος της λογοτεχνικής γενιάς του '30, διακρίθηκε το 1960 με το Κρατικό Βραβείο Ποίησης και το 1979 με το βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας, ο δεύτερος και τελευταίος μέχρι σήμερα Έλληνας που τιμήθηκε με βραβείο Νόμπελ. 

Ένα από τα γνωστότερα και πιο αγαπημένα ποιητικά του έργα υπήρξε το" Άξιον Εστί". Τίτλος παρμένος από το ομώνυμο άσμα προς τιμήν της Παναγίας "Άξιον Εστίν ως αληθώς μακαρίζειν σε την Θεοτόκον...", το οποίο ολοκλήρωσε το 1959. Το έργο του είναι εμπνευσμένο από τον τιτάνιο αγώνα που έδωσε ο ελληνισμός εναντίον του φασισμού κατά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο.

Το θαυμάσιο αυτό έργο μελοποίησε ο Μίκης Θεοδωράκης.

Στη συνέχεια παραθέτω το τελευταίο μέρος αυτού του τεράστιου ποιήματος που ονομάζεται "Το Δοξαστικόν". Ο  Οδυσσέας Ελύτης βαθιά επηρεασμένος από το πρόσωπο της Παναγίας σαν άλλος Ρωμανός Μελωδός συνεχίζει τα "χαίρε" προς το πρόσωπό της. 

ΤΟ ΔΟΞΑΣΤΙΚΟΝ
ΤΟ ΑΞΙΟΝ ΕΣΤΙ (απόσπασμα)

ΑΞΙΟΝ ΕΣΤΙ εορτάζοντας τη μνήμη
των αγίων Κηρύκου και Ιουλίτης

ένα θαύμα να καίει στους ουρανούς τ’ αλώνια
ιερείς και πουλιά να τραγουδούν το χαίρε:

ΧΑΙΡΕ η Καιομένη και χαίρε η Χλωρή
Χαίρε η Αμεταμέλητη με το πρωραίο σπαθί

Χαίρε η που πατείς και τα σημάδια σβήνονται
Χαίρε η που ξυπνάς και τα θαύματα γίνονται

Χαίρε του Παραδείσου των βυθών η Αγρία
Χαίρε της ερημιάς των νησιών η Αγία

Χαίρε η Ονειροτόκος χαίρε η Πελαγινή
Χαίρε η Αγκυροφόρος και η Πενταστέρινη

Χαίρε με τα λυτά μαλλιά η χρυσίζοντας τον άνεμο
Χαίρε με την ωραία λαλιά η δαμάζοντας τον δαίμονα

Χαίρε που καταρτίζεις τα Μηναία των Κήπων
Χαίρε που αρμόζεις τη ζώνη του Οφιούχου

Χαίρε η ακριβοσπάθιστη και σεμνή
Χαίρε η προφητικιά και δαιδαλική

ΑΞΙΟΝ ΕΣΤΙ το χώμα που ανεβάζει
μιαν οσμή κεραυνού σαν από θειάφι
του βουνού ο πυθμένας όπου θάλλουν
οι νεκροί άνθη της αύριον

Ο χωρίς δισταγμούς ένστικτος νόμος
ο σφυγμός ο ταχύς παίκτης του βίου
ο αιμάτινος θρόμβος ο σωσίας του ήλιου
κι ο κισσός ο άλτης των χειμώνων

ΑΞΙΟΝ ΕΣΤΙ το ρόπτρο – σκαραβαίος
το παράτολμο δόντι μες στο ψύχος του ήλιου
ο Απρίλης που ένιωσε ν’ αλλάζει φύλο
της πηγής το μπουμπούκι ότι που ανοίγει

Το χειράμαξο γέρνοντας με το ‘να πλάι
μια χρυσόμυγα που άναψε φωτιά στο μέλλον
του νερού η αόρατη αορτή που πάλλει
και γι’ αυτό ζωντανή κρατά η γαρδένια

τα λουλούδια τα οικόσιτα της Νοσταλγίας
τα λουλούδια τα νήπια της βροχής που τρέμουν
τα μικρά και τετράποδα στο μονοπάτι
τ’ αψηλά στους ήλιους και τα ρεμβοκίνητα

Τα σεμνά με την κόκκινη αρρεβώνα
τα κομπάζοντας έφιππα μες στους λειμώνες
τα σε καθαρό ουρανό εργασμένα
τα στοχαστικά και τα χιμαιροποίκιλτα
Το Κρίνο, το Τριαντάφυλλο, το Γιασεμί
ο Μενεξές, η Πασχαλιά, ο Υάκινθος
το Γιούλι, το Ζαμπάκι, το Αστρολούλουδο
ΑΞΙΟΝ ΕΣΤΙ το σύννεφο στη χλόη
στον βρεμένο αστράγαλο το φρτ της σαύρας
το βαθύ της Μνησαρέτης βλέμμα
που δεν είναι αρνιού και άφεση δίνει

Της καμπάνας ο άνεμος ο χρυσεγέρτης
ο ιππέας που πάει ν’ αναληφτεί στη δύση
και ο άλλος ιππέας ο νοητός που πάει
της φθοράς τον καιρό ν’ ανασκολοπίσει

Μιας νυχτός Ιουνίου η νηνεμία
γιασεμιά και φουστάνια στο περιβόλι
το ζωάκι των άστρων που ανεβαίνει
της χαράς η στιγμή λίγο πριν κλάψει

Ένας κόμπος ψυχής κι ούτε πια λέξη
σαν παράθυρο άδειο η Αρετούσα
και ο έρωτας έλθοντ’ εξ οράνω
πορφυρίαν περθέμενον χλάμυν

Ακολουθεί ολόκληρο το τελευταίο μέρος από το Άξιον Εστί, το απόσπασμα που παραθέτω βρίσκεται στο 6΄ και εξής: