Και για όποιον επιθυμεί δραματοποιημένη ανάγνωση με μουσική.
Ο Κυρ-Φώτης Κόντογλου αυτοπροσωπογραφία
Ο Φώτης Κόντογλου (πραγματικό όνομα Φώτιος Αποστολέλης: Αϊβαλί Μικράς Ασίας, 8 Νοεμβρίου 1895 – Αθήνα, 13 Ιουλίου 1965) ήταν Έλληνας λογοτέχνης και ζωγράφος. Αναζήτησε την «ελληνικότητα», δηλαδή μία αυθεντική έκφραση, επιστρέφοντας στην ελληνική παράδοση, τόσο στο λογοτεχνικό όσο και στο ζωγραφικό του έργο. Είχε ακόμα σημαντικότατη συμβολή στον χώρο της βυζαντινής εικονογραφίας. Σήμερα θεωρείται ως ένας από τους κυριότερους εκπροσώπους της «Γενιάς του Τριάντα». Μαθητές του ήταν ο Γιάννης Τσαρούχης, ο Νίκος Εγγονόπουλος, κ.ά.
Κοπτική εικόνα: Η φυγή της Αγίας Οικογένειας στην Αίγυπτο
"Και ο Ιωσήφ εσηκώθηκε αμέσως, παρέλαβε νύκτα το παιδίον και την μητέρα αυτού και έφυγεν εις την Αίγυπτον"
(Ματθαίος 2, 14)
-"και η μητέρα με το παιδί οδηγήθηκαν σε ξένα μέρη"
Ιωαν. Χρυσόστομος στο Ματθαίου 2, 14
Χριστούγεννα 2015: Μια ευχή από το Παγκόσμιο Συμβούλιο των Εκκλησιών
Το Παγκόσμιο Συμβούλιο των Εκκλησιών με αφορμή τη γιορτή των Χριστουγέννων μαζί με το μήνυμα του κυκλοφόρησε και ένα βίντεο, σε μουσική του Uhibbuka Rabbi Yasu, τα οποία είναι αφιερωμένα στη προσφυγιά.
"Οταν δε αυτοί ανεχώρησαν, ιδού άγγελος Κυρίου εφάνηκε δι' ονείρου στον Ιωσήφ και του είπε· “σήκω αμέσως χωρίς αναβολήν και πάρε το παιδίον και την μητέρα του και φύγε εις την Αίγυπτον, και μένε εκεί, μέχρις ότου πάλιν εγώ σου είπω· διότι ο Ηρώδης θα αναζητήση το παιδίον, δια να το θανατώση"
Την καθοδήγηση των Μάγων από το αστέρι κατά τη γέννηση του Χριστού διαδέχεται πολύ σύντομα η διαταγή για την Φυγή στην Αίγυπτο. Η ιστορία των Χριστουγέννων και των Θεοφανείων θα είναι ελλιπής αν δεν μπορούμε να θυμηθούμε τους πρόσφυγες ... πρόσφυγες απεστάλησαν με τον ευλογημένο ψίθυρο ενός αγγέλου, διαβεβαιώνοντάς τους για τη φροντίδα του Θεού .
Σε αυτό το Έτος του Κυρίου μας το 2015, ο αριθμός των προσφύγων και άλλων εκτοπισμένων ατόμων στον κόσμο μας είναι μεγαλύτερη από ποτέ. Σύμφωνα με την ετήσια έκθεση της Ύπατης Αρμοστείας των Ηνωμένων Εθνών, ο αριθμός των ανθρώπων που βιαίως εκτοπίστηκαν από τα σπίτια τους είναι τουλάχιστον 59.500.000, έναντι 51.200.000 στα μέσα του 2014 και 37,5 εκατ μόλις πριν από μια δεκαετία. Αυτοί οι τρομακτικοί αριθμοί αντιπροσωπεύουν δεκάδες εκατομμύρια γυναίκες όπως η Μαρία, άνδρες, όπως ο Ιωσήφ και παιδιά, όπως το βρέφος Ιησούς."
Τζίορτιο Ντε Κίρικο, Το αίνιγμα της άφιξης και το δειλινό, 1911-12
Στη συνέχεια παραθέτω ερωτήσεις παρμένες από την τράπεζα θεμάτων του Υπουργείου Παιδείας και αφορούν στο 1ο κεφάλαιο του σχολικού βιβλίου: "Ξεκινώντας από την απορία". Είναι πολύ χρήσιμες και μπορούν να χρησιμοποιηθούν τόσο ως ερωτήσεις επανάληψης, όσο και σαν θέματα για τις τελικές προαγωγικές εξετάσεις.
Α. Ασκήσεις κλειστού τύπου (Σωστό – Λάθος)
1) Οι φιλόσοφοι μας καλούν να επιχειρήσουμε να αιτιολογήσουμε ακόμη και τις πιο βασικές μας πεποιθήσεις.
2) Σύμφωνα με τον Καντ είναι σωστότερο να λέμε ότι μαθαίνουμε «πώς να φιλοσοφούμε» και όχι να μαθαίνουμε ένα έτοιμο «σώμα» φιλοσοφικών αντιλήψεων και θεωριών.
3) Βασικός στόχος της φιλοσοφικής δραστηριότητας είναι η αιτιολόγηση βασικών πεποιθήσεων.
4) Η φιλοσοφία γυρνά και ξαναγυρνά σε ερωτήματα που έχουν απαντηθεί ικανοποιητικά στο παρελθόν.
5) Η φιλοσοφία γυρνά και ξαναγυρνά σε ερωτήματα που παραμένουν «ανοικτά».
6) Η φιλοσοφία γυρνά και ξαναγυρνά σε ερωτήματα που παραμένουν «ανοικτά», τα οποία επιχειρεί να προσεγγίσει με τρόπο διερευνητικό.
7) Για να είναι ένα λογικό επιχείρημα έγκυρο αρκεί μόνον οι προκείμενες να είναι αληθείς προτάσεις.
8) Το επιχείρημα «μερικοί άνθρωποι είναι φιλόσοφοι, ο Μιλτιάδης είναι άνθρωπος, άρα ο Μιλτιάδης είναι φιλόσοφος» είναι παράδειγμα έγκυρου συλλογισμού.
9) Ο συλλογισμός «μερικοί άνθρωποι είναι φιλόσοφοι, ο Μιλτιάδης είναι άνθρωπος, άρα ο Μιλτιάδης είναι φιλόσοφος» δεν είναι έγκυρος.
10) Για να είναι ένα λογικό επιχείρημα έγκυρο αρκεί μόνον οι προκείμενες να είναι αληθείς προτάσεις.
11) Στον συλλογισμό «μερικοί άνθρωποι είναι φιλόσοφοι, ο Μιλτιάδης είναι άνθρωπος, άρα ο Μιλτιάδης είναι φιλόσοφος» το συμπέρασμα δεν συνάγεται αναγκαία από τις προκείμενες.
12) Στον συλλογισμό «μερικοί άνθρωποι είναι φιλόσοφοι, ο Μιλτιάδης είναι άνθρωπος, άρα ο Μιλτιάδης είναι φιλόσοφος» το συμπέρασμα συνάγεται αναγκαία από τις προκείμενες.
13) Ένα επιχείρημα είναι έγκυρο αν ισχύει ότι και οι προκείμενες είναι προτάσεις αληθείς και το συμπέρασμα συνάγεται αναγκαία από αυτές.
14) Ένα επιχείρημα πρέπει να ξεκινά από ορισμένες προτάσεις και να καταλήγει σε ένα συμπέρασμα εντελώς άσχετο από τις αρχικές προτάσεις.
15) Η μεγάλη εξέλιξη των επιστημών μέρες μας, έχει περιορίσει το πεδίο της φιλοσοφικής δραστηριότητας τόσο πολύ, ώστε η φιλοσοφία να μην υφίσταται πλέον.
16) Παρά τη μεγάλη εξέλιξη των επιστημών, η φιλοσοφία εξακολουθεί να υφίσταται στις μέρες μας ως μια διαφορετική εκδήλωση του πνεύματος.
17) Οι φιλόσοφοι μας καλούν να επιχειρήσουμε να αιτιολογήσουμε ακόμη και τις πιο βασικές μας πεποιθήσεις.
18) Τα φιλοσοφικά ερωτήματα συμπίπτουν ακριβώς με τα επιστημονικά ερωτήματα.
19) Από τον Χέγκελ δίνεται έμφαση στη φιλοσοφία της ιστορίας και τονίζεται η σημασία της ιστορικής εξέλιξης στη φιλοσοφική σκέψη.
20) Ο Χέγκελ πίστευε ότι ο ορθός λόγος επιτρέπει την κατανόηση της ανθρώπινης ιστορίας μέσα από τα μαθηματικά και τη γεωμετρία.
21) Από τον Καντ δίνεται έμφαση στη φιλοσοφία της ιστορίας και τονίζεται η σημασία της ιστορικής εξέλιξης στη φιλοσοφική σκέψη.
22) Αντικείμενο της γνωσιολογίας είναι η εξέταση της βαθύτερης υφής της πραγματικότητας.
23) Αντικείμενο της γνωσιολογίας είναι οι δυνατότητες, οι πηγές, τα είδη και οι μέθοδοι απόκτησης της γνώσης.
24) Αντικείμενο της μεταφυσικής είναι η εξέταση της βαθύτερης υφής της πραγματικότητας.
25) Αντικείμενο της μεταφυσικής είναι οι δυνατότητες, οι πηγές, τα είδη και οι μέθοδοι απόκτησης της γνώσης.
26) Ο θαυμασμός και η απορία οδήγησαν τον άνθρωπο στη φιλοσοφική σκέψη.
27) Η υιοθέτηση μιας φιλοσοφικής στάσης απέναντι στα πράγματα μας κάνει να απορούμε για εκείνα που προηγουμένως θεωρούσαμε αυτονόητα.
28) Η μελέτη του παρελθόντος και των κοινωνικοπολιτικών συνθηκών που επικρατούν σε διάφορες ιστορικές στιγμές δεν προσφέρει τίποτε ιδιαίτερο στη φιλοσοφική έρευνα.
29) Η φιλοσοφία διευρύνει τον διανοητικό μας ορίζοντα και μας φανερώνει θεωρητικές και πρακτικές δυνατότητες που δεν είχαμε σκεφτεί προηγουμένως.
Β. Ασκήσεις κλειστού τύπου (πολλαπλής επιλογής)
1.Σε ποια από τις παρακάτω προτάσεις η λέξη «φιλοσοφία» χρησιμοποιείται κυριολεκτικά;
α. φιλοσοφία της εταιρείας μας είναι η διασφάλιση της ανταγωνιστικότητά της
β. το νέο πρόγραμμα σπουδών εισάγει μια διαφορετική φιλοσοφία
γ. η φιλοσοφία είναι σκέψη πάνω στην ίδια τη σκέψη και τις δυνατότητές της
δ. οι καιροί απαιτούν αλλαγή φιλοσοφίας
2.Η γνωσιολογία ως κλάδος της φιλοσοφίας έχει ως αντικείμενο:
α. τη βαθύτερη υφή της πραγματικότητας
β. τη γνώση και τη δυνατότητα απόκτησής της
γ. τις αρχές που πρέπει να ρυθμίζουν τις πράξεις μας
3.Η γνωσιολογία ως κλάδος της φιλοσοφίας έχει ως αντικείμενο:
α. τη βαθύτερη υφή της πραγματικότητας
β. τη γνώση και τη δυνατότητα απόκτησής της
γ. τις αρχές που πρέπει να ρυθμίζουν τις πράξεις μας
δ. τους κανόνες της ορθής σκέψης
4.Η μεταφυσική ως κλάδος της φιλοσοφίας έχει ως αντικείμενο:
α. τη βαθύτερη υφή της πραγματικότητας
β. τη γνώση και τη δυνατότητα απόκτησής της
γ. τις αρχές που πρέπει να ρυθμίζουν τις πράξεις μας
5.Η μεταφυσική ως κλάδος της φιλοσοφίας έχει ως αντικείμενο:
α. τη βαθύτερη υφή της πραγματικότητας
β. τη γνώση και τη δυνατότητα απόκτησής της
γ. τις αρχές που πρέπει να ρυθμίζουν τις πράξεις μας
δ. τους κανόνες της ορθής σκέψης
6. Στους κλάδους της φιλοσοφίας σήμερα δεν ανήκει:
α. η μεταφυσική
β. η αξιολογία
γ. η ψυχολογία
7. Η πρακτική φιλοσοφία ως κλάδος της φιλοσοφίας έχει ως αντικείμενο:
α. τη βαθύτερη υφή της πραγματικότητας
β. τη γνώση και τη δυνατότητα απόκτησής της
γ. τις αρχές που πρέπει να ρυθμίζουν τις πράξεις μας και μας καθοδηγούν στην οργάνωση της
ζωής μας
δ. τους κανόνες της ορθής σκέψης
Γ. Ορισμοί
Να αποδώσετε το φιλοσοφικό περιεχόμενο των όρων:
πρακτική φιλοσοφία
Λογική
επιχείρημα
αξιολογία
Δ. Ερωτήσεις ανοικτού τύπου
1. Υπάρχουν πράγματα που τα θεωρούμε αυτονόητα. Πώς η φιλοσοφία ανατρέπει αυτή τη βεβαιότητα;
2. «Η λέξη “φιλοσοφία” σημαίνει κάτι που στέκει “πάνω” ή “κάτω” από τις επιστήμες, αλλά όχι “δίπλα” σ’ αυτές», υποστηρίζει ο Βίτγκενσταϊν. Να εξηγήσετε με συντομία τι σημαίνει η πρόταση.
3. Να υποστηρίξετε με συντομία ότι η φιλοσοφική δραστηριότητα είναι χρήσιμη και απαραίτητη στη ζωή μας.
4. Να καταγράψετε τους βασικούς κλάδους της φιλοσοφίας και να αντιστοιχίσετε καθέναν με ένα κεντρικό φιλοσοφικό ερώτημα.
5. Ο Γάλλος φιλόσοφος Ζαν-Πολ Σαρτρ σε όλη του τη ζωή ασχολήθηκε δραστήρια με τα πολιτικά και κοινωνικά προβλήματα της χώρας του και της εποχής του. Αυτή η στάση του αιτιολογείται στο πλαίσιο της φιλοσοφικής του δραστηριότητας; Να τεκμηριώσετε με συντομία τη θέση σας.
6. Να αναφέρετε τους τέσσερις (4) βασικούς στόχους της φιλοσοφικής δραστηριότητας, επεξηγώντας με συντομία τον καθένα από αυτούς.
7. Ο Βίτγκενσταϊν, ορίζοντας τη φιλοσοφία, ισχυρίζεται ότι αρχίζει με μια «διανοητική δυσφορία». Να εξηγήσετε σύντομα τι σημαίνει η φράση.
8. «Φιλοσοφία θα πει να βρίσκεσαι καθ’ οδόν», υποστήριξε ο Γιάσπερς. Να εξηγήσετε με συντομία τι σημαίνει η φράση.
9. Ο στρατηγός Ντε Γκολ, πρόεδρος της Γαλλίας την εποχή των γεγονότων του Μάη του ’68,αρνήθηκε να διατάξει τη σύλληψη του φιλοσόφου Ζαν-Πολ Σαρτρ που συμμετείχε ενεργά στη φοιτητική εξέγερση. Επικροτείτε τη στάση του; Να τεκμηριώσετε με συντομία τη θέση σας.
10. Υπάρχουν πράγματα που τα θεωρούμε αυτονόητα. Πώς η φιλοσοφία ανατρέπει αυτή τη βεβαιότητα;
11. Τι σημαίνουν οι χαρακτηρισμοί «οριακά», «έσχατα» και «θεμελιώδη» τους οποίους αποδίδουμε στα φιλοσοφικά ερωτήματα;
12. «Σήμερα μόνο οι εγκληματίες τολμούν να βλάψουν άλλους ανθρώπους χωρίς να επικαλεστούν τη φιλοσοφία», αναφέρει ο Μούζιλ. Πώς συνδέεται αυτή η φράση με την καταχρηστική χρήση της λέξης «φιλοσοφία»;
13. Τι θα σας απαντούσε ο Χιουμ αν τον διαβεβαιώνατε ότι ο ήλιος αύριο θα ανατείλει οπωσδήποτε;
14. «Ρrimum vivere, deinde philosophari» (=πρώτα να ζει κανείς και μετά να φιλοσοφεί): είναι ένα πολύ γνωστό λατινικό ρητό. «Η φιλοσοφία μας διδάσκει να ζούμε», υποστηρίζει, από την άλλη ο Μονταίν. Να διατυπώσετε τεκμηριωμένα τη δική σας θέση για τη σχέση της φιλοσοφίας με τη ζωή.
15. Σας δίνεται ο συλλογισμός:
Το νερό σταματάει τη δίψα
Η θάλασσα είναι νερό
------------------------------------------
Η θάλασσα σταματάει τη δίψα
Να αξιολογήσετε τον συλλογισμό ως προς την εγκυρότητά του
Αναρτήθηκε το νέο τεύχος του ηλεκτρονικού περιοδικού του Τμήματος Θεολογίας Synthesis, που περιέχει τα πρακτικά του Διεθνούς Επιστημονικού Συνεδρίου "Ο ΠΑΠΑΣ ΛΕΩΝ Α'" που διοργανώθηκε στις 20 και 21 Απριλίου 2015 από τον Τομέα Εκκλησιαστικής Ιστορίας, Χριστιανικής Γραμματείας, Αρχαιολογίας και Τέχνης του Τμήματος Θεολογίας Α.Π.Θ., σε συνεργασία με το Faculty of Catholic Theology του University of Graz .
Μπορείτε να ενημερωθείτε σχετικά αολουθώντας τον παρακάτω σύνδεσμο:
Το Υπουργείο Παιδείας με έγγραφό του στις 20-11-2015 με τον τίτλο: «Οδηγίες για τον τρόπο αξιολόγησης μαθημάτων του Γενικού Λυκείου για το σχολικό έτος 2015-2016», ορίζει τον τρόπο αξιολόγησης των μαθητών στο μάθημα των Θρησκευτικών του Λυκείου.
Τρόπος εξέτασης των μαθημάτων
1. Τα θέματα των γραπτών προαγωγικών και απολυτηρίων εξετάσεων λαμβάνονται από την ύλη που ορίζεται ως εξεταστέα για κάθε μάθημα κατά το έτος που γίνονται οι εξετάσεις. Οι ερωτήσεις είναι ανάλογες με εκείνες που υπάρχουν στα σχολικά εγχειρίδια και στις οδηγίες του Ινστιτούτου Εκπαιδευτικής Πολιτικής, διατρέχουν όσο το δυνατόν μεγαλύτερη έκταση της εξεταστέας ύλης, ελέγχουν ευρύ φάσμα διδακτικών στόχων και είναι κλιμακούμενου βαθμού δυσκολίας. Οι μαθητές απαντούν υποχρεωτικά σε όλα τα θέματα.
2. Σε περίπτωση κατά την οποία ένα θέμα αναλύεται σε υποερωτήματα, η βαθμολογία που προβλέπεται για αυτό κατανέμεται ισότιμα στις επιμέρους ερωτήσεις, εκτός αν κατά την ανακοίνωση των θεμάτων καθορίζεται διαφορετικός βαθμός για κάθε μια από αυτές.
Θ. Θρησκευτικά
1. Η γραπτή προαγωγική εξέταση στα Θρησκευτικά στην Α΄ τάξη Ημερήσιου και Α΄ και Β΄ τάξεις Εσπερινού Γενικού Λυκείου περιλαμβάνει δύο ομάδες θεμάτων:
α) Η πρώτη ομάδα αποτελείται από δύο θέματα με ερωτήσεις διαφόρων τύπων, με τις οποίες ελέγχεται τόσο η κατοχή των αναγκαίων γνωστικών στοιχείων όσο και η κατανόησή τους. Κάθε ένα από τα δύο θέματα περιέχει ερωτήσεις διαβαθμισμένης δυσκολίας.
Το πρώτο θέμα περιλαμβάνει πέντε (5) ερωτήσεις αντικειμενικού τύπου και βαθμολογείται με είκοσι πέντε (25) μονάδες (5×5=25).
Το δεύτερο θέμα περιλαμβάνει δύο (2) ερωτήσεις σύντομης απάντησης και βαθμολογείται με είκοσι πέντε (25) μονάδες. Η πρώτη ερώτηση βαθμολογείται με δεκατρείς (13) μονάδες και η δεύτερη με δώδεκα (12) μονάδες.
β) Η δεύτερη ομάδα περιλαμβάνει δύο θέματα με αντίστοιχες ερωτήσεις ευρύτερης ανάπτυξης, με τις οποίες ελέγχεται η ικανότητα συνθετικής και κριτικής ανάλυσης αλλά και διασύνδεσης γνώσεων, γεγονότων και διαδικασιών που απέκτησαν οι μαθητές.
Το πρώτο θέμα περιλαμβάνει μία (1) ερώτηση και βαθμολογείται με είκοσι πέντε (25) μονάδες.
Το δεύτερο θέμα περιλαμβάνει επίσης μία (1) ερώτηση και βαθμολογείται με είκοσι πέντε (25) μονάδες.
2. Για το μάθημα Θρησκευτικά στη Β΄ τάξη Ημερησίου Γενικού Λυκείου και στη Γ΄ τάξη Εσπερινού Γενικού Λυκείου η εξέταση περιλαμβάνει δύο ομάδες θεμάτων:
α) Η πρώτη ομάδα αποτελείται από δύο θέματα με ερωτήσεις διαφόρων τύπων, με τις οποίες ελέγχεται τόσο η κατοχή των αναγκαίων γνωστικών στοιχείων όσο και η κατανόησή τους. Κάθε ένα από τα δύο θέματα περιέχει ερωτήσεις διαβαθμισμένης δυσκολίας.
Το πρώτο θέμα περιλαμβάνει πέντε (5) ερωτήσεις αντικειμενικού τύπου και βαθμολογείται με είκοσι πέντε (25) μονάδες (5×5=25).
Το δεύτερο θέμα περιλαμβάνει δύο (2) ερωτήσεις σύντομης απάντησης και βαθμολογείται με είκοσι πέντε (25) μονάδες. Η πρώτη ερώτηση βαθμολογείται με δέκα (10) μονάδες και η δεύτερη με δεκαπέντε (15) μονάδες.
β) Η δεύτερη ομάδα περιλαμβάνει δύο θέματα με αντίστοιχες ερωτήσεις ευρύτερης ανάπτυξης, με τις οποίες ελέγχεται η ικανότητα συνθετικής και κριτικής ανάλυσης αλλά και διασύνδεσης γνώσεων, γεγονότων και διαδικασιών που απέκτησαν οι μαθητές.
Το πρώτο θέμα περιλαμβάνει μία (1) ερώτηση και βαθμολογείται με είκοσι πέντε (25) μονάδες.
Το δεύτερο θέμα περιλαμβάνει επίσης μία (1) ερώτηση και βαθμολογείται με είκοσι πέντε (25) μονάδες.
3. Τα Θρησκευτικά στη Γ΄ τάξη Ημερησίου Γενικού Λυκείου και στη Δ΄ τάξη Εσπερινού Γενικού Λυκείου εξετάζονται με ερωτήσεις, οι οποίες ταξινομούνται σε δύο ομάδες:
α) Στην πρώτη ομάδα περιλαμβάνονται ερωτήσεις που ελέγχουν την κατοχή των γνώσεων που περιλαμβάνονται στην εξεταστέα ύλη και την κατανόησή τους.
β) Στη δεύτερη ομάδα περιλαμβάνονται δύο ερωτήσεις που απαιτούν συνδυασμό γνώσεων και κριτική ικανότητα από μέρους των μαθητών.
Η βαθμολογία κατανέμεται κατά 50% σε καθεμία από τις ομάδες αυτές. Η κατανομή της βαθμολογίας στις ερωτήσεις κάθε ομάδας, μπορεί να διαφοροποιείται ανάλογα με το βαθμό δυσκολίας σε καθεμία από αυτές, η οποία καθορίζεται κατά τη διατύπωση των θεμάτων και ανακοινώνεται στους μαθητές γραπτώς.»
Το Υπουργείο Παιδείας με έγγραφό του στις 20-11-2015 με τον τίτλο:«Οδηγίες για τον τρόπο αξιολόγησης μαθημάτων του Γενικού Λυκείου για το σχολικό έτος 2015-2016», ορίζει τον τρόπο αξιολόγησης των μαθητών στο μάθημα της Φιλοσοφίας.
Μετά από σχετική εισήγηση του Ινστιτούτου Εκπαιδευτικής Πολιτικής (πράξη 53/03-11-2015 του Δ.Σ.) σας αποστέλλουμε τις παρακάτω οδηγίες σχετικά με τον τρόπο αξιολόγησης μαθημάτων του Γενικού Λυκείου για το σχολικό έτος 2015-2016 :
Τρόπος εξέτασης των μαθημάτων
1. Τα θέματα των γραπτών προαγωγικών και απολυτηρίων εξετάσεων λαμβάνονται από την ύλη που ορίζεται ως εξεταστέα για κάθε μάθημα κατά το έτος που γίνονται οι εξετάσεις. Οι ερωτήσεις είναι ανάλογες με εκείνες που υπάρχουν στα σχολικά εγχειρίδια και στις οδηγίες του Ινστιτούτου Εκπαιδευτικής Πολιτικής, διατρέχουν όσο το δυνατόν μεγαλύτερη έκταση της εξεταστέας ύλης, ελέγχουν ευρύ φάσμα διδακτικών στόχων και είναι κλιμακούμενου βαθμού δυσκολίας. Οι μαθητές απαντούν υποχρεωτικά σε όλα τα θέματα.
2. Σε περίπτωση κατά την οποία ένα θέμα αναλύεται σε υποερωτήματα, η βαθμολογία που προβλέπεται για αυτό κατανέμεται ισότιμα στις επιμέρους ερωτήσεις, εκτός αν κατά την ανακοίνωση των θεμάτων καθορίζεται διαφορετικός βαθμός για κάθε μια από αυτές.
ΙΓ. Φιλοσοφία
Για την εξέταση στο μάθημα Φιλοσοφία στη Β΄ τάξη Ημερησίου Γενικού Λυκείου και στη Β΄ τάξης Εσπερινού Γενικού Λυκείου δίνονται δύο ομάδες θεμάτων:
Στην Α΄ ομάδα περιλαμβάνονται δύο (2) θέματα (με ερωτήσεις διαφόρων τύπων), με τα οποία ελέγχεται ο βαθμός κατανόησης της διδαχθείσας ύλης (φιλοσοφικών εννοιών, θεωριών κ.λπ.).
Στη Β΄ ομάδα περιλαμβάνονται δύο (2) θέματα, τα οποία απαιτούν συνδυασμό γνώσεων, επιχειρηματολογία και τεκμηρίωση, και με τα οποία ελέγχεται η ικανότητα του μαθητή για αυτοδύναμη συνθετική και κριτική σκέψη, καθώς και η ικανότητά του για προεκτάσεις σε σύγχρονους προβληματισμούς. Στις ερωτήσεις αυτές ενδείκνυται να δίνονται σύντομα αποσπάσματα φιλοσοφικών ή άλλων κειμένων, εικόνες, πολυτροπικά κείμενα κ.λπ., με στόχο τη διασάφηση και προέκταση φιλοσοφικών θεμάτων που αφορούν στην εξεταστέα ύλη.
Τα παραπάνω θέματα μπορεί να αναλύονται σε δύο (2) ερωτήσεις το καθένα και ορίζονται με τέτοιο τρόπο ώστε να αποφεύγονται επικαλύψεις της ύλης.
Η βαθμολογία κατανέμεται κατά 50% σε κάθε ομάδα θεμάτων. Κριτήρια για την αξιολόγησή των θεμάτων της ομάδας Β΄ είναι η εννοιολογική ακρίβεια, η ορθότητα και η εγκυρότητα των επιχειρημάτων, η ευστοχία των παραδειγμάτων, η έκταση και η πρωτοτυπία του κριτικού προβληματισμού που αναπτύσσεται.
Η κατανομή της βαθμολογίας στις ερωτήσεις των θεμάτων μπορεί να διαφοροποιείται ανάλογα με τον βαθμό δυσκολίας τους και οι βαθμολογικές μονάδες καθορίζονται κατά τη διατύπωση των θεμάτων και ανακοινώνονται γραπτώς στους μαθητές.
Το Βατικανό είναι ανεξάρτητο κρατίδιο, δυτικά της Ρώμης στην Ιταλία και αποτελεί συνέχεια του εκκλησιαστικού (ή και παπικού) κράτους του Μεσαίωνα. Ιδρύθηκε στις 11 Φεβρουαρίου του 1929 με τη συνθήκη του Λατερανού. Χαρακτηρίζεται ως το μικρότερο ανεξάρτητο κρατίδιο, ως προς την έκταση του και τον πληθυσμό του. Στο Βατικανό εδρεύει η Αγία Έδρα που αποτελεί το πνευματικό και διοικητικό κέντρο της Καθολικής Εκκλησίας.
Το Βατικανό αποτελείται ως επί το πλείστον από ναούς, κτίρια και μνημεία (ναός της Βασιλικής του Αγίου Πέτρου, Παλάτι του Βατικανού κ.ά.), καθώς και την περίφημη πλατεία του Αγίου Πέτρου, όπου βρίσκεται και ο ομώνυμος ναός. Στα όρια της επικράτειας του Βατικανού συμπεριλαμβάνονται και 13 κτίρια και λοιποί τίτλοι στην υπόλοιπη Ρώμη. Περιμετρικά η πόλη - κρατίδιο συνορεύει αποκλειστικά με την Ιταλία, χωρίς βέβαια να υπάρχουν εμφανώς οριοθετημένα σύνορα και χωρίς να πραγματοποιείται συνοριακός έλεγχος σε οποιονδήποτε θέλει να διέλθει από το κρατίδιο.
Ο Σίβα σαν Θεός του Χορού (Nataraja), 11ος αιώνας (The Metropolitan Museum of Art)
O Σίβα αποτελεί μέρος μιας παντοδύναμης τριάδας θεϊκής ενέργειας μέσα στο σύμπαν της ινδουιστικής θρησκείας. Υπάρχει ο Μπράχμα, ο πανάγαθος δημιουργός του σύμπαντος, ο Βισνού, ο σοφός συντηρητής του και κατόπιν ο Σίβα, ο καταστροφέας. Ως "καταστροφέας" ο Σίβα δεν είναι μια εντελώς αρνητική δύναμη. Στην ινδουιστική θρησκευτική φιλοσοφία όλα τα πράγματα πρέπει να έχουν ένα φυσικό τέλος, έτσι ώστε να μπορούν να έχουν και μια νέα αρχή και ο Σίβα είναι ο παράγοντας που επιφέρει το τέλος, ώστε ένας νέος κύκλος να μπορεί να αρχίσει.
Μέσα από το γλυπτό του "Σίβα Ναταράγια" η θρησκεία του Ινδουισμού εκφράζει την ουσία του σύμπαντος και το μεγαλείο του Θείου. Ο Σίβα είναι ο θεός του χορού, του ρυθμού, της έντασης, της δημιουργίας και της καταστροφής. Στη διάρκεια του χορού του τα αστέρια πέφτουν από τους ουρανούς, ο θεός καταστρέφει τότε το σύμπαν για να το ξαναδημιουργήσει αμέσως μετά.
Στο γλυπτό ο θεός παρουσιάζεται με ανθρώπινη μορφή, σε μια τελετουργική χορευτική στάση με ανασηκωμένο το ένα πόδι και με τέσσερα χέρια να κινούνται ρυθμικά στο αέρα. Οι αναλογίες, οι στάσεις, οι χειρονομίες και οι κινήσεις του βασίζονται σε αυστηρούς κανόνες της θρησκείας.
Το επάνω δεξί του χέρι κρατά το damaru, το τύμπανο του οποίου ο χτύπος δίνει ρυθμό στην πράξη της δημιουργίας και το πέρασμα του χρόνου. Στο επάνω αριστερό του χέρι κρατά την Agni, τη φλόγα της καταστροφής που εκμηδενίζει όλα αυτά ο ήχος του damaru φέρνει στην ύπαρξη. Το κάτω δεξί του χέρι ανυψώνεται στη χειρονομία του abhaya mudra, η οποία λέει στον πιστό: "Μη φοβάσαι, για εκείνους που ακολουθούν το δρόμο της δικαιοσύνης θα έχουν την ευλογία μου". Το κάτω αριστερό του χέρι με τη παλάμη στραμμένη προς τα κάτω συμβολίζει τη γαλήνη, την εμπιστοσύνη και την αγάπη.
Το ανασηκωμένο πόδι δηλώνει την αποδέσμευση από την ύλη. Το δεξί πόδι του Σίβα πατάει και υποτάσσει έναν άμορφο νάνο, τον δαίμονα Apasmara, που είναι η ενσάρκωση της άγνοιας.
Τα μακριά μαλλιά που κυματίζουν στον αέρα και κυριαρχούν σε όλη την περιοχή μέσα από το φωτοστέφανο της φωτιάς που συγκροτεί το σύμπαν, αντιπροσωπεύουν τον ασκητισμό του γιόγκι. Καθ 'όλη αυτή τη διαδικασία του χάους και της ανανέωσης, το πρόσωπο του θεού παραμένει ήρεμο και αποσβολωμένο όπως η ιστορικός τέχνης της Νότιας Ασίας Heinrich Zimmer αποκαλεί, "η μάσκα της αιώνιας ουσίας του Θεού . "
Οι φλόγες της αναγέννησης και της εξαΰλωσης ελίσσονται σε κύκλο γύρω από την κεντρική φιγούρα που έχει φτάσει στη "νιρβάνα".
Η απαρχή της οθωμανικής κυριαρχίας στα ευρωπαϊκά εδάφη της βυζαντινής αυτοκρατορίας χρονολογείται από τις πρώτες δεκαετίες του 14ου αιώνα. Στη πρώτη φάση έδρασαν κυρίως διάφορα τουρκικά εμιράτα της Ανατολής με ληστρικές επιδρομές στα παράλια και στις πόλεις που βρίσκονταν πάνω σε αρτηρίες.
Η περιοχή μεταξύ Κωνσταντινούπολης και Θεσσαλονίκης καταλήφθηκε το διάστημα ανάμεσα στα 1361 (κατάκτηση Διδυμοτείχου) και 1391 (κατάκτηση Χριστούπολης-Καβάλας) με τον Γαζή Εβρενός να έχει κυρίαρχο ρόλο. Η πόλη των Σερρών, από τις σημαντικότερες πόλεις μεταξύ Κωνσταντινούπολης και Θεσσαλονίκης, εισήλθε στη νέα φάση του ιστορικού της βίου στις 19 Σεπτεμβρίου 1383.
Οι νέοι κυρίαρχοι έδωσαν ιδιαίτερη σημασία στην πόλη, καθιστώντας την έδρα σαντζακίου και ιδρύοντας αμέσως ευαγή ιδρύματα. Το πρώτο θρησκευτικό ίδρυμα που σήμερα δεν σώζεται (Εσκί Τζαμί) ιδρύθηκε το 1385, δύο μόλις χρόνια μετά την άλωσή της από τον βεζύρη Χαϊρεντίν Τσανταρλί Καρά Χαλίλ.
Από τον 15ο έως τον 19ο αιώνα γίνετε έδρα καζά που ανήκει στο σαντζάκι του πασά υπό τον Μπεϋλερμπεη της Ρούμελης. Η εγκατάσταση των νέων κατοίκων έγινε έξω από την τειχισμένη βυζαντινή πόλη, μέσα στην οποία παρέμειναν οι χριστιανοί κάτοικοι.
Στο νοτιανατολικό τμήμα της πόλης, στο κέντρο της άλλοτε συνοικίας των αραμπατζήδων, βρίσκεται ένα από τα τρία σωζόμενα μνημεία του οθωμανικού παρελθόντος. Γνωστό με το προσηγορικό όνομα Τζινζιρλί, τζαμί των αλύσων, αναμένει την ταύτιση του με ένα από τα επώνυμα μνημεία που αναφέρονται στις πηγές. Κατά μια άποψη αποτελεί ίδρυμα της Σελτσούκ χατούν, κόρης του Σουλτάνου Βαγιαζίτ Β΄ και συζύγου του Μεχμέτ μπέη, ιδρυτή του Μεχμέτ Μπέη τζαμί.
Το κτήριο προβάλλει σήμερα ανάμεσα στις σύγχρονες οικοδομές μέσα σε περιφραγμένο χώρο. Με εξωτερικές διαστάσεις 24,50 Χ 19,25 αποτελεί ένα μεσαίου μεγέθους τζαμί. Το αυστηρό ορθογώνιο που σχηματίζεται από την περιμετρική τοιχοποιία διασπάται από την ορθογώνια προεξοχή της κόγχης του μιχράμπ και το περίγραμμα του κατεδαφισμένου μιναρέ στη δυτική πλευρά.
Αποτελείται από τον ευρύχωρο χώρο της προσευχής και ένα ανοιχτό προστώο. Το προστώο διαμορφώνεται σε πέντε διάχωρα με το μεσαίο πλατύτερο από τα πλευρικά. Η πρόσοψη του προστώου είναι κιονοστήρικτη, ενώ οι πλάγιες πλευρές διαμορφώνονται από την προέκταση των πλάγιων τοίχων του κυρίως χώρου.
Διπλή τοξοστοιχία σε σχήμα Π περιβάλλει τον τετράγωνο, στεγασμένο με τρούλο κεντρικό χώρο, η κορυφή του οποίου βρίσκεται σε ύψος 15,60μ. από το δάπεδο. Το ισόγειο και ο όροφος καλύπτονται με σκαφοειδής θόλους. Η πρόσβαση προς τον όροφο γίνετε μέσω δύο κοχλιωτών κλιμάκων που ανοίγονται στο πάχος της τοιχοποιίας εκατέρωθεν της εισόδου.
Ο κεντρικός χώρος είναι διάτρητος από δυο σειρές ορθογώνιων παραθύρων που ανοίγονται και στις τέσσερις πλευρές. Η κόγχη του μιχράμπ τονίζεται με δυο συμφυείς ημικίονες στις δυο γωνίες της και ανάγλυφο διάκοσμο.
Στη νοτιοδυτική γωνία σώζεται το μαρμάρινο μινμπάρ, από τα καλύτερα σωζόμενα του είδους στον ελλαδικό χώρο.
Η στοά είναι κτισμένη με λαξευμένους πωρόλιθους σε ισόδομο σύστημα, ενώ το κύριο σώμα του τεμένους είναι κτισμένο με επιμελημένο πλινθοπερίκλειστο σύστημα τοιχοποιίας, όπου οι λίθοι λαξευμένοι ή αργοί περιβάλλονται από πλίνθους.
Τοιχογραφικός διάκοσμος σώζεται στην κορυφή του τρούλου και στα υπέρθυρα των παραθύρων της στοάς.
Από αρχιτεκτονικής άποψης το Ζιντζιρλί τζαμί ανήκει στην κατηγορία των οκταγωνικών μετά περιστώου τεμένων, ενώ από μορφολογικής πλευράς εντάσσεται στην ομάδα κτιρίων του τέλους του 16ου αιώνα που σώζονται στην Κωνσταντινούπολη και θεωρούνται κτίσματα της σχολής του Σινάν, του μεγάλου αρχιτέκτονα της κλασσικής περιόδου της οθωμανικής αρχιτεκτονικής.
Μετά την απελευθέρωση των Σερρών το κτίριο αποτέλεσε δημόσιο κτήμα. Χρησίμευσε σαν αποθήκη ξυλείας, αλλά και ως αποθήκη του Στρατού κατά τον Β΄ Παγκόσμιο πόλεμο. Μεταπολεμικά χρησιμοποιήθηκε σαν αποθήκη του Δήμου Σερρών.
Τζιόρτζιο Ντε Κίρικο, Το αίνιγμα του χρησμού, 1910, Ιδιωτική συλλογή. Η μορφή που έχει στραμμένη την πλάτη της στον θεατή και βρίσκεται σε περισυλλογή -αποτελεί πιστή αντιγραφή από το έργο του Μπαίκλιν Οδυσσέας και Καλυψώ- αντιπροσωπεύει τον καλλιτέχνηφιλόσοφο, που στέκεται σκεπτικός μπροστά στα μυστήρια του κόσμου. Δεξιά, ο μάντης πίσω από το παραπέτασμα παραπέμπει στην αινιγματική, κρυφή όψη της ύπαρξης.
"Όταν το παιδί ρωτούσε: Γιατί εγώ να είμαι εγώ και όχι εσυ; Πότε άρχισε ο χρόνος και που τελειώνει ο χώρος; Μήπως η ζωή μας πάνω στη Γη δεν είναι τίποτα περισσότερο από ένα όνειρο; Μήπως αυτό που βλέπω, ακούω και μυρίζω είναι ένας φανταστικός κόσμος; Υπάρχει πράγματι το κακό, υπάρχουν άνθρωποι πραγματικά κακοί; Πως γίνεται εγώ, αυτός που είμαι τώρα, να μην υπήρχα πριν και μια μέρα να μην είμαι πια αυτός που είμαι τώρα;..."
(Βιμ Βέντερς, Τα φτερά του έρωτα)
Ξεκινάμε με μια διανοητική δυσφορία σαν του παιδιού που ρωτάει:
"Γιατί;” Το ερώτημα του παιδιού δεν είναι σαν εκείνο του ώριμου ανθρώπου· είναι μια έκφραση απορίας και όχι αίτημα για παροχή ακριβών πληροφοριών. Έτσι και οι φιλόσοφοι ρωτούν: “Γιατί;” και “Tι;”, χωρίς να ξέρουν τι ακριβώς είναι αυτό που ρωτούν. Εκφράζουν ένα αίσθημα διανοητικής δυσφορίας... Τα φιλοσοφικά προβλήματα έχουν τη μορφή: “Τα ΄χω χαμένα”
(Λούντβιχ Bίτγκενσταϊν, Αφορισμοί και εξομολογήσεις)
Άρνολντ Μπαίκλιν, Οδυσσέας και Καλυψώ, 1882, Βασιλεία, Μουσείο Καλών Τεχνών
Πολλές φορές βιαζόμαστε να εγκαταλείψουμε την προσπάθειά μας και μάλιστα τη χαρακτηρίζουμε μάταιη ή και τελείως ανόητη. Αν όμως επιμείνουμε, θα διαπιστώσουμε ότι η ενασχόληση με αυτά τα ερωτήματα μας βοηθά να διερευνήσουμε τα όρια της ανθρώπινης σκέψης, δηλαδή να καταλάβουμε μέχρι πού μπορούν να φτάσουν τα λογικά και τα εννοιολογικά μας εργαλεία. Γι’ αυτό και μπορούμε να αποκαλέσουμε τα ερωτήματα αυτού του είδους οριακά, θεμελιώδη ή έσχατα. Ακόμη και αν δε βρούμε τις απαντήσεις, που μπορεί να ξεπερνούν τις γνωστικές μας δυνατότητες, αξίζει να δοκιμάσουμε, ακριβώς επειδή τα ερωτήματα είναι οριακά.
Δε θα ήταν λάθος να πούμε ότι η φιλοσοφία είναι σκέψη πάνω στην ίδια τη σκέψη και τις δυνατότητές της.
Ένα παράξενο αξιοθέατο στη Ρώμη που πολλοί επισκέπτες δε γνωρίζουν για να επισκεφθούν παρότι πιθανόν περνούν από μπροστά διότι βρίσκεται στο κέντρο της Ρώμης, αποτελεί η Κρύπτη των Καπουτσίνων.
Εκεί λοιπόν που ξεκινά σήμερα η Βία Βένετο, λίγο πάνω από μια μικρή κρήνη που υπάρχει στη γωνία, η Φοντάνα ντέλε Άπι, στην περιοχή της Πιάτσα Μπαρμπερίνι υπάρχει μια ταπεινή εκκλησία την οποία ίδρυσε ο αδερφός του πάπα Ουρβανού Η, Αντόνιο Μπαρμπερίνι το 1626, η Σάντα Μαρία ντέλα Κοντσετσιόνε, (Santa Maria della Concezione dei Cappuccini).
Το εσωτερικού του ναού, κάτω από τον οποίο βρίσκεται η κρύπτη
Η εκκλησία δεν έχει τίποτε αξιόλογο, πρόκειται για μια μικρή εκκλησία που σχεδιάστηκε από τον Antonio Casoni και χτίστηκε μεταξύ των ετών 1626 και 1631. Αποτελείται από ένα μικρό σηκό και αρκετά παρεκκλήσια στις δυο πλευρές του κτηρίου εσωτερικά. Τα πιο ξεχωριστά είναι δύο το ένα περιέχει το λείψανο του Αγίου Felix του Cantalice και το άλλο είναι ο τάφος του αγίου Crispin του Viterbo.
Όταν πέθανε ο Αντώνιο Μπαρμπερίνι, δεν ενταφιάστηκε, όπως οι πιο πολλοί καρδινάλιοι, μέσα σε κάποια μεγαλοπρεπή σαρκοφάγο, αλλά κάτω από μια απλή πλάκα κοντά στην Αγία Τράπεζα, η οποία έχει την εξής επιγραφή: "Εδώ κείται σκόνη, τέφρα, εδώ δεν κείται τίποτα" ("hic lacet pulvis cinis et nihil").
Ο τάφος του Αντώνιο Μπαρμπερίνη μέσα στην εκκλησία της Σάντα Μαρία ντέλα Κοντσετσιόνε
Η ζοφερή πραγματικότητα του θανάτου απεικονίζεται ακόμη πιο παραστατικά στην κρύπτη της εκκλησίας, όπου πολλές γενιές καπουτσίνων έχει διακοσμήσει τους τοίχους με τα οστά και τα κρανία των αποθανόντων αδελφών τους. Περίπου 4.000 σκελετοί χρησιμοποιήθηκαν για πάνω από 100 χρόνια, ξεκινώντας από το τέλος του 17ου αιώνα για να δημιουργηθεί αυτό το μακάβριο μεμέντο μόρι. Κάποια από τα οστά είναι δεμένα μαζί σχηματίζοντας χριστιανικά σύμβολα. Υπάρχουν επίσης ορισμένοι πλήρεις σκελετοί, όπως αυτός μιας πριγκίπισσας των Μπαρμπερίνι, που πέθανε σε παιδική ηλικία. Στην έξοδο υπάρχει λατινική επιγραφή:
"Quello che voi siete, noi eravamo; quello che noi siamo, voi sarete"
("Αυτό που είστε ήμασταν. Εκεί που είμαστε, θα έρθετε").
____________
Την εκκλησία και (ακριβώς από κάτω) την κρύπτη θα τις βρείτε στη: Via Vittorio Veneto, 27 - 00187 Roma. Παλαιότερα η είσοδος ήταν δωρεάν τώρα υπάρχει εισιτήριο είναι περίπου στα 8 ευρώ για ενήλικες και 5 ευρώ για ανήλικους και υπερήλικους.
Ωράριο: 9.00- 19:00 ( τελευταία είσοδος 18:30)
Κλειστά στις 25 Δεκεμβρίου, την 1η Ιανουαρίου και την ημέρα του Πάσχα
