Σειρά δραματοποιημένων ντοκιμαντέρ της ΕΤ3 σε σενάριο Φανής Τουπαλγίκη και σκηνοθεσία Κυριακής Μάλαμα. Το 1996-98 με τη συνεργασία του Ιστορικού Αρχείου Προσφυγικού Ελληνισμού του Δήμου Καλαμαριάς (ΙΑΠΕ) η ΕΤ3 κατέγραψε τις αφηγήσεις δεκάδων προσφύγων, που μικρά παιδιά το 1922-25 αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τις πατρίδες τους στην Ανατολική Θράκη, τη Μαύρη Θάλασσα και τη Μικρά Ασία. Η σειρά ντοκιμαντέρ «Ταραγμένα χρόνια» σε σενάριο Φανής Τουπαλγίκη και σκηνοθεσία Κυριακής Μάλαμα παραγωγής '96-'97 αποτέλεσε την πρώτη απόπειρα πραγμάτευσης αυτού του αρχειακού υλικού για την δημιουργία τηλεοπτικού προϊόντος. Η σειρά με τη χρήση δραματοποιημένων σκηνών, αρχειακού, κινηματογραφικού και φωτογραφικού υλικού, περιγραφικών και συμβολικών πλάνων ζωντάνεψε τις ψηφίδες μιας εποχής παιδικής αθωότητας που τη σάρωσαν οι πόλεμοι και οι ξεριζωμοί. Εκτός από την οθόνη της ΕΤ3 η ταινία-σύνοψη της σειράς με τον τίτλο «Ταραγμένα χρόνια» προβλήθηκε στο 10ο Διεθνές Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης 2008 και το επεισόδιο «Ανταλλάξιμοι» στο αφιέρωμα στο έργο της Κυριακής Μάλαμα που έκανε το 13ο Φεστιβάλ το 2011.
Η νέα σειρά «Μια κληρονομιά», εσωτερική παραγωγή της ΕΡΤ3, αποτελεί μια νέα απόπειρα και με διαφορετική μεθοδολογία πραγμάτευσης μέρους του εν λόγω αρχειακού υλικού, το οποίο μάλιστα είχε σοβαρά προβλήματα φθοράς και αποκαταστάθηκε μετά από επίπονες και χρονοβόρες προσπάθειες του εργαστηρίου της ΕΤ3.
Η Φανή Τουπαλγίκη έγραψε τα σενάρια το καλοκαίρι-φθινόπωρο του 2008, προσπαθώντας να αφουγκραστεί τις αφηγήσεις των παππούδων και γιαγιάδων και να φανταστεί τον κόσμο τους έχοντας ως σημείο αναφοράς το παρόν. Το παρόν εγγράφεται στο σώμα των ταινιών με την εισβολή στη σκηνή θεατών που τους ενσαρκώνουν ηθοποιοί, απηχώντας σκέψεις και συναισθήματα των κατά συνθήκη θεατών και παρακολουθώντας τους αφηγητές στην οθόνη προσπαθούν να εισχωρήσουν στον κόσμο τους. Οι ιστορίες που αφηγούνται οι πρόγονοι, οι επισημάνσεις και τα σχόλια που κάνουν – θραύσματα μιας καταστροφής- αποτελούν πολύτιμες παρακαταθήκες για το δικό μας προβληματισμό στο σύγχρονο κόσμο τόσο για το παρελθόν, 90 χρόνια μετά, όσο και για το παρόν και το μέλλον.
Η σκηνοθέτρια Κυριακή Μάλαμα με το δικό της ιδιαίτερο τρόπο, με ευαισθησία και αφοπλιστική λιτότητα που καθηλώνει, ζωντάνεψε τα 10 σενάρια σε ταινίες με τη συμμετοχή πολύ καλών ηθοποιών.
Το κεντρικό συστατικό στοιχείο των ελληνορθόδοξων κοινοτήτων της οθωμανικής αυτοκρατορίας ήταν η χριστιανική πίστη και λατρεία με κέντρο την εκκλησία. Τον κεντρικό άξονα της ταινίας συνθέτουν αποσπάσματα αφηγήσεων των προσφύγων για τις θρησκευτικές τους παραδόσεις στις πατρίδες τους. Μιλάνε για την ωραία εκκλησία της Αρτάκης που καταστράφηκε, για την μεγάλη εκκλησία που χτίσανε στο Ουσάκ λίγο πριν φύγουνε, για τις τουρκόφωνες κοινότητες που έψελναν ελληνικά στην εκκλησία, για τους κρυπτοχριστιανούς, για τους ρωμιούς τεχνίτες που έχτιζαν εκκλησίες στους Άγιους Τόπους και τζάμια στο Ικόνιο, για τους Μουσουλμάνους που πίστευαν στον Άγιο Γεώργιο και προσκυνούσαν τον Επιτάφιο. Απηχούν έναν κόσμο που χάθηκε στις φλόγες της καταστροφής. Ένας σύγχρονος άντρας τους αφουγκράζεται με προσοχή.
-Τις μεγάλες εικόνες κάψανε για να μην πέσουν στα χεριά των Τούρκων. Αλλά δίπλα, δε σας είπα, είχαμε μια Τουρκάλα... Η Μπαϊζάρ Αμπλά, ερχόταν κι έλεγε, μην τα καίτε. Αυτοί οι άγιοι είναι και δικοί μας. Εδώ στην καρδιά μου θα τα κρύψω...
Παραγωγή:ERT3
Σκηνοθέτης: Κυριακή Μάλαμα
Σενάριο: Φανή Τουπαλγίκη
Διεύθυνση παραγωγής: Φανή Τουπαλγίκη, Θεόδωρος Τσέπος
Διεύθυνση φωτογραφίας- κάμερα: Γιάννης Παρίσης
Μοντάζ: Σόνια Μπρέλου
Ηχοληψία: Δημήτρης Κούφτας
Πρωτότυπη μουσική: Πέτρος Μάλαμας
Τραγούδι: Σωκράτης Μάλαμας
Φωτισμοί σκηνής θεάτρου: Γιώργος Σπηλιωτόπουλος
Ενδυματολόγος -- Υπεύθυνη φροντιστηρίου: Ιωάννα Μάμαλη
Μακιγιάζ: Ειρήνη Μακιού
Ηλεκτρολόγοι: Βασίλης Αλαμανιώτης, Κώστας Παπαργυρίου, Χρυσόστομος Χατζηαστερίου
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου